سازمان مديريت آموزشی (مبانی نظری، اصول، رفتار سازمانی)

معرفی درس سازمان مدیریت آموزشی (کارشناسی ارشد)

مدیریت را هنر انجام کارها توسط دیگران تعریف کرده‌اند، هنری که در تمام جنبه‌های زندگی ما به کار می‌رود. مفهوم مدیریت به شاخه‌ها و گرایش‌های متعددی تقسیم می‌شود، از صنعتی و بازرگانی گرفته تا مسائل مالی و اقتصادی. یکی از شاخه‌های مدیریت، مدیریت آموزشی است که به‌عنوان یکی از منابع درسی نیز در ساختار آموزشی کشورمان جای گرفته است. در این مقاله سعی شده است در رابطه با مفاهیم کلی، سرفصل‌ها و سایر مسائل مربوط به این عنوان درسی، اطلاعاتی در اختیار شما گذاشته شود.

مدیریت آموزشی چیست؟

مدیریت از آن جمله مفاهیمی است که تعاریف متعدد و متفاوتی از آن ارائه می‌شود؛ زیرا با توجه به شرایط و موضع‌گیری‌ها، تعریف‌کننده می‌تواند دیدگاهی متفاوت از دیدگاه سایر افراد نسبت به مدیریت داشته باشد؛ اما به‌طورکلی می‌توان گفت مدیریت، فرایندی است شامل هماهنگ‌سازی و ایجاد محیطی مناسب برای تحقق اهداف سازمانی و مدیر کسی است که این فرایند را اداره می‌کند.
حال که با مفهوم مدیریت آشنا شدیم، می‌توانیم به تعریف مدیریت آموزشی بپردازیم. مدیریت آموزشی، به مدیریتی گفته می‌شود که در ارتباط با عملکرد موسسه‌ها و سازمان‌های آموزشی است. مدیریت آموزشی به‌عنوان منبع درسی، انواع مختلفی از علوم انسانی را شامل می‌شود که از آن جمله می‌توان به جامعه‌شناسی، روانشناسی، اقتصاد و آمار اشاره کرد. این درس به دانشجو آموزش می‌دهد که فرایندهای درون‌سازمانی چگونه با محیط پیرامون خود یعنی همان جامعه‌ای که سازمان در آن شکل گرفته است، رابطه برقرار می‌کنند. به‌علاوه به موضوع ارتباط کارمندان با محیط اطراف نیز در این درس به‌طور مفصل پرداخته می‌شود.
مدیریت آموزشی به اعضای موسسه یاد می‌دهد که چگونه عملکرد خود را به شکل موثری بهبود بخشند. در یک سازمان آموزشی، عضوی از سازمان که درس مدیریت آموزشی را مطالعه کرده باشد، می‌داند گه چگونه هماهنگی‌های لازم را بین فعالیت‌های سازمان ایجاد کند، به‌طوری‌که کارایی آموزشی سازمان طی یک روند واقعی، بهبود یابد.

ضرورت مدیریت آموزشی

در هر جامعه‌ای، سیستم آموزش از مهم‌ترین بخش‌هایی است که می‌تواند در توسعه اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و بسیاری جنبه‌های دیگر جامعه نقش ایفا کند. به همین جهت، پرورش مدیرانی که به‌طور تخصصی در مورد مدیریت آموزشی تعلیم دیده باشند، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. مدیرانی که بتوانند در محیط‌های آموزشی، با برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های مناسب، نظام آموزشی تحت کنترل خود را به سمت درست هدایت کنند تا فراگیران این توانایی را به دست آورند که در حوزه فعالیتی خود نقشی مثبت در جامعه ایفا کنند.

سرفصل‌های درس سازمان مدیریت آموزشی

درس سازمان مدیریت آموزشی نیز به‌مانند سایر دروس دارای سرفصل‌هایی است که هریک دارای فصول زیرمجموعه خود هستند. ممکن است که در برخی جزوات آموزشی به تمام زیرمجموعه‌ها اشاره نشده باشد، اما توجه داشته باشید که در یک جزوه آموزشی خوب و کامل، تمام سرفصل‌هایی که در اینجا اشاره می‌کنیم، باید موردبررسی قرار گرفته باشند. سرفصل‌های درس سازمان مدیریت آموزشی عبارت‌اند از:

• تعریف مدیریت
• مدیریت آموزشی
• مدیریت عمومی
• طبقه‌بندی سازمان‌ها
• نقش‌های مدیریت
• عملکرد مدیریت و سازمان
• رویکردهای متداول در آموزش مدیریت
• کارکردهای مدیریت شامل زیرمجموعه‌هایی ازجمله انواع تصمیم و شرایط تصمیم‌گیری
• فراگرد برنامه‌ریزی
• ملاک‌های تعیین هدف
• انواع برنامه
• مبانی تقسیم کار برای تشکیل واحدهای سازمانی
• اصول تفویض اختیار شامل زیرمجموعه‌هایی مانند تکلیف مسئولیت و مزایای تفویض اختیار
• وحدت فرمان
• صف و ستاد
• تمرکز و تمرکززدایی اداری
• مقایسه تمرکززدایی ساختاری و اداری
• نمودار سازمان شامل زیرمجموعه‌هایی مانند سازمان غیررسمی و سازمان ماتریس
• نظریه‌ها و مدل‌های مدیریت شامل زیرمجموعه‌هایی مانند نظریه‌های مدیریت در دانشگاه‌ها
• خرده سیستم‌های سیستم اجتماعی